Phó chủ tịch Quốc hội: ‘Nhiều nơi đạt chuẩn nông thôn mới nhưng chỉ là vỏ’

Trình bày báo cáo kết quả giám sát về thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững trên địa bàn dân tộc thiểu số, miền núi giai đoạn 2012-2018, Chủ tịch Hội đồng dân tộc Quốc hội Hà Ngọc Chiến, Trưởng đoàn giám sát, đánh giá bên cạnh những kết quả đạt được thì kết quả giảm nghèo vùng dân tộc thiểu số, miền núi chưa thực sự bền vững, một số kết quả chưa thực chất, chất lượng giảm nghèo chưa cao.

Ông Chiến dẫn chứng, tỉ lệ hộ nghèo dân tộc thiểu số chiếm tỉ lệ lớn so với số hộ nghèo cả nước. Cụ thể, năm 2017, tỉ lệ hộ nghèo dân tộc thiểu số chiếm tới 52,66% so với tổng số hộ nghèo cả nước và chiếm tới 27,55% so với tổng số hộ dân tộc thiểu số. Cạnh đó, tỉ lệ hộ dân tộc thiểu số tái nghèo, phát sinh nghèo cao hơn số hộ thoát nghèo; tỉ lệ hộ cận nghèo cũng phát sinh rất cao và tập trung ở các vùng dân tộc thiểu số.

Bên cạnh đó, ông Chiến cũng cho biết, giao đất, giao rừng cho hộ dân tộc thiểu số là một trong những bức xúc ảnh hưởng đến giảm nghèo bền vững chậm được giải quyết và hiệu quả chưa cao.

Theo đó, tỉ lệ hộ dân tộc thiểu số được giao đất, giao rừng rất thấp, chiếm tỉ lệ 11,5% số hộ dân tộc thiểu số; chế độ định mức khoán bảo vệ rừng thấp (400.000 đồng/ha/năm), người dân chưa thể sống bằng nghề rừng.

Ngoài ra, chính sách hỗ trợ đất ở, đất sản xuất cho hộ đồng bào dân tộc thiểu số nghèo còn nhiều hạn chế, sau nhiều năm chưa được giải quyết cơ bản. Cả nước hiện có 156 dự án ổn định dân cư, tái định cư tập trung và 80 điểm ổn định dân cứ, tái định cư xen ghép đang thực hiện dở dang và chưa được triển khai.

Vẫn còn 24.500 hộ dân tộc thiểu số di cư tự phát chưa được sắp xếp bố trí ổn định dân cư; 58.123 hộ thiếu đất ở; 303.578 hộ thiếu đất sản xuất; 96.256 hộ có nhu cầu vay vốn để phát triển sản xuất; 313.219 hộ thiếu nước sinh hoạt.

Một hạn chế khác, theo ông Chiến là việc phân bổ kinh phí thiếu so với kế hoạch; công tác quản lý, sử dụng kinh phí ở một số địa phương còn sai sót, phải thu hồi nộp ngân sách nhà nước.

Giai đoạn sau lại sai phạm nhiều hơn giai đoạn trước