20/09/2019 7:59:40 | Print

VNBTIMES “Trăm cảnh, nghìn cảnh không bằng bến Lảnh đền Mây” - Đó là câu tục ngũ nói về đền Lảnh Giang, ngôi đền nằm bên bờ sông Hồng, thuộc thôn Yên Lạc, xã Mộc Nam, huyện Duy Tiên, tỉnh Hà Nam. Một năm ở đây có hai kỳ lễ hội vào tháng 6 và tháng 8 âm lịch. Lễ hội truyền thống đền Lảnh Giang đã được đưa vào danh mục Di sản Văn hóa phi vật thể quốc gia theo Quyết định số 2459/QĐ-BVHTTDL ngày 20/6/2017.

Vào dịp lễ hội diễn ra đầu tháng 6 âm lịch, nhân dân địa phương tổ chức chồng kiệu, kéo cờ than trước cửa đền; làm lễ cáo kỵ; lễ chính tế và rước kiệu Thánh xung quanh đền; sau đó là lễ tạ, hạ cờ và đóng cửa đền. Nét độc đáo của lễ hội là màn phục dựng các diễn xướng dân gian hầu thánh và tái hiện huyền tích các vị thánh. Về với Lễ hội đền Lảnh Giang vào dịp này, du khách còn được xem trò bơi chải trên sông Hồng và lễ rước nước. Nước được lấy từ giữa sông Hồng đem về làm nước cúng và làm lễ tắm tượng của các đền trong khu di tích. Nghi thức lấy nước giữa dòng sông Hồng để thờ cúng và tắm tượng vừa biểu thị nguyện vọng cầu xin mưa thuận gió hòa, vừa thể hiện khát vọng chinh phục thiên nhiên của nhân dân ta. Các vị thần mà đền Lảnh Giang thờ tuy có tên tuổi sự tích nhưng kỳ thực là những vị thủy thần. Tục thờ cúng thủy thần ở đền Lảnh Giang thể hiện hai mặt của đời sống tâm linh: khát khao được thần thiên nhiên chở che và ước muốn chế ngự được sức mạnh của thiên nhiên hung hãn đó. Ngoài phần lễ trang nghiêm là phần hội sôi động với các trò chơi dân gian truyền thống như: đuổi bắt vịt dưới nước, thi đánh gậy, đi cầu khỉ trên cạn, kéo co…

Theo lời kể của các cụ già ở địa phương, trước kia lễ hội tháng 6 dành cho khách thập phương, lễ hội tháng 8 mới là lễ hội chính. Tuy nhiên, từ năm 1996, đền Lảnh Giang được công nhận là Di tích Lịch sử cấp quốc gia, nên chính quyền và nhân dân xã Mộc Nam đã quyết định tổ chức lại lễ hội sau thời gian dài gián đoạn, phục dựng các nghi lễ truyền thống của lễ hội tháng 8 để tổ chức lễ hội vào tháng 6. Vì thế hiện nay, lễ hội tháng 6 trở thành lễ hội chính thu hút rất đông người dân và du khách tham gia; lễ hội tháng 8 chỉ có lễ dâng hương, tế tạ. Không chỉ nhộn nhịp vào mỗi dịp lễ hội, quanh năm đền Lảnh Giang thu hút du khách gần xa tìm về cầu tài, cầu lộc.

Đến với Lễ hội đền Lảnh Giang, du khách còn có cơ hội tham quan đền Lảnh cùng khu di tích ở đây. Đền Lảnh Giang thờ ba vị anh hùng thời Hùng Duệ Vương đã có công đánh Thục và thờ Tiên Dung – Chử Đồng Tử, được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cấp bằng công nhận xếp hạng Di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia năm 1996. Đây là một công trình kiến trúc quy mô mang đậm nét phong cách cổ truyền của dân tộc. Tổng thể kiến trúc gồm ba tòa với 14 gian lớn nhỏ, tòa trung đường làm theo kiểu chồng diêm hai tầng tám mái cong… Trong quần thể di tích đền Lảnh Giang còn có đền Cửa Sông, một công trình kiến trúc đồ sộ làm theo kiểu chồng diêm mái cong lợp ngói nam, mặt tiền giáp với sông Hồng, với cảnh quan thơ mộng. Trong thời kỳ chiến tranh, đền Lảnh Giang còn là trung tâm của các cơ sở cách mạng trên đất Mộc Nam, ngọn cờ búa liềm sớm nhất được treo trên cây đa đình làng Yên Lạc (1931). Đây là cơ sở tin cậy để các cán bộ, đảng viên huyện về nằm vùng hoạt động, lãnh đạo tổ chức chính quyền cách mạng kháng chiến chống thực dân Pháp.

Phong Vi /vtr.org.vn